Ostry, często nagły ból uniemożliwiający ruch. Boli mnie cały pośladek i promieniuje do nogi, nie mogę usiedzieć, nie mogę się schylić, jak chodzę jest gorzej. Z takimi opisami często zgłaszają się do mnie osoby doświadczające rwy kulszowej. Ale czym właściwie jest i do kogo najpierw się udać? Aby wyjaśnić ogólny przebieg postępowania powinnam zacząć od najczęstszej przyczyny tej dolegliwości. Przepuklina krążka międzykręgowego jest najczęstszą przyczyną rwy kulszowej, która dotyka aż 1% do 5% populacji rocznie. Jest to miejscowe przemieszczenie materiału krążka poza obwód przestrzeni międzykręgowej. Za obwodem przestrzeni między kręgowej znajdują się naczynia i nerwy wychodzące z kanału kręgowego, więc uwypuklający się materiał krążka powoduje miejscowy ucisk naczyń i korzeni nerwowych. Dochodzi do niedokrwienia i stanu zapalnego wynikającego między innymi z tego ucisku. Warto zaznaczyć, że przepuklina nie zawsze powoduje objawy bólowe. Szacuje się, że nawet ponad 50% przebiega bezobjawowo, nie warto wpadać w panikę na myśl o wypuklinach, przepuklinach i dyskopatii. Po 30 roku życia dotyka ona zdecydowaną większość populacji i w większości przypadków nie wymaga interwencji. Wracając do zmian które wywołują objawy bólowe, możemy wyróżnić kilka charakterystycznych dla rwy kulszowej:
*ból w dolnej części pleców
*ból promieniujący do pośladka i tylnej części nogi
*mrowienie w dolnej części pleców, pośladku, tylnej strony nogi, stopie
*osłabienie nogi
*uczucie wbijanych igieł w nogę
*pogorszenie objawów podczas ruchu
Do objawów które powinny nas zaniepokoić zaliczamy tzw czerwone flagi:
*brak czucia okolicy krocza, pośladka
*nie trzymanie moczu, kału
*brak czucia parcia na mocz, zatrzymanie moczu
*uciekanie, opadanie stopy
W sytuacjach gdy ból jest głównym objawem, skuteczne jest leczenie zachowawcze. Wykazano, że interwencje fizjoterapeutyczne są skuteczne w zmniejszaniu bólu i niepełnosprawności. Według badań zabieg operacyjny ma lepsze natychmiastowe działanie przeciwbólowe, natomiast ta różnica nie jest widoczna po trzech miesiącach i po roku od operacji. Dodatkowo mechanizmy fizjologiczne i biomechaniczne mogą prowadzić do poprawy ruchomości kręgosłupa. Co więcej, ujemne ciśnienie śróddyskowe ułatwia migrację jądra miażdżystego do środka krążka międzykręgowego, czyli przepuklina ulega zmniejszeniu.
Pacjent z ostrym bólem korzeniowym powinien w pierwszej kolejności zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu. Leczenie podstawowe powinno obejmować stosowanie leków przeciwbólowych, krótki odpoczynek, fizykoterapię i ewentualnie według wskazań lekarskich nadtwardówkowe zastrzyki steroidowe. W pierwszej fazie ostrej przydatne są także ćwiczenia oddechowe, które zmniejszają napięcie mięśniowe i redukują ból. Po ustąpieniu stanu ostrego gdy ból umożliwia przemieszczanie się i zmianę pozycji, można wprowadzić fizjoterapię: terapię manualną, rozluźnianie mięśniowo-powięziowe oraz terapię ruchem. W większości przypadków objawy korzeniowe ustępują w przeciągu sześciu tygodni. Jednak proces gojenia się i leczenia nie zostaje zakończony. Stan ostry przechodzi w stan podostry i trwa od trzech do sześciu miesięcy. Jest to czas na doprowadzenie ciała do sprawności, zmniejszenie napięć mięśniowych, wzmocnienie niektórych partii ciała i znalezienie odpowiedniej dawki i formy aktywności fizycznej.
Pacjenci z objawami ostrymi, które utrzymują się dłużej niż sześć tygodni, są kierowani do konsultacji chirurgicznej. Lekarz specjalizujący się w tej dziedzinie, razem z pacjentem, decydują czy podejmowane są dalsze próby leczenie nieoperacyjnego czy dana osoba zostanie skierowana na zabieg chirurgiczny.
Pacjenci, u których zaobserwowano niepokojące objawy powinni pilnie zgłosić się do neurochirurga lub na Izbę Przyjęć.
Bibliografia:
Jesteśmy Fizjoterapeutami pracującymi różnymi metodami terapeutycznymi z jednym wyjątkiem - ruch i ćwiczenia są naszym łącznikiem. W zależności od potrzeb dobierzemy odpowiednią metodę manualną i ćwiczenia które przywrócą Twoją sprawność.